Noticias

Garbiñe Ubeda: “Nik kontatu nahi dudana kontatzeko, nobela da formaturik onena”

Garbiñe Ubeda eta Xabier Mendiguren Ondarroako Kafe Antzokian, azaroaren 3ko sari-emate ekitaldian.

Garbiñe Ubeda kazetariak (Tolosa, 1967) Augustin Zubikarai saria irabazi berri du, Heldu den iragana nobela-proiektuarekin. Urtebete du orain bere egitasmoa ontzeko, eta ondo bidean 2013ko udazkenean kaleratuko da eleberri amaitua. Hona, pasa den larunbatean Ondarroan egindako sari-emate ekitaldian egindako elkarrizketa laburra.

Kontaiguzu, gainetik bada ere, zertaz doan nobela-proiektua.  

Nobelako protagonista aitonaren arrastoaren bila dabil. Aitona, CNTko  sindikalista, 36ko Gerraren ostean desagertu zen, dena galduta Frantziara  ihes egin zuenean. Bilaketa horretan, gauza txundigarriak deskubrituko ditu,  etxean jaso duen bertsioarekin bat ez datozenak. Besteak beste, aitona ez  zela garai hartan hil, dezente geroago hil zela…

Bide Ertzean-en azken diskoan, Non dira (2006), Imanol eta Joni Ubeda  zure nebek 36ko kontuak jorratu zituzten, eta zuk ere hara jo duzu; zenbat  dago autobiografikotik planteamenduan eta zenbat garapenean?  

Non dira disko eder horrek gerraren gaiari heldu zion, gerraren miseriari,  biktimak… Nik desagertuaren figurari helduko diot. Desagertuak mamuak  dira: hiltzat jotzen diren arren, hor dira beti, present, baina ez dago  dolurik, ezin zaie lore-sorta bat jarri eta agur esan, ez dute etapak ixten  uzten, ondorengoen bizitza baldintzatzen dute. Nire nobelak, diskoak bezala,  badu autobiografiatik, nahiz eta horrek sarritan traba egin didan.  Norberarena gainditu edo bazterrera utzi behar izaten da fikzioa sortzeko.

Fikzioa sortzea aipatu berri duzu; baina zu orain arte kazetari moduan izan zara ezaguna euskal letretan. Aspalditik zenuen asmoa?

Nik darabilzkidan koordenadetan, kazetaritzaren eta literaturaren arteko  muga lausoa da. Berriarako egin izan ditudan zutabe gehienak fikzioa dira,  nahiz eta kronikatxoen itxura duten. Betidanik jardun dut idazketan,  kazetaritzara heldu baino lehenagotik ere, koldar, nahi bada. Orain,  txorakeriak utzita, ausartu egin naiz. Zergatik? Nik kontatu nahi dudana  kontatzeko, formaturik aproposena nobela dela iruditzen zaidalako. Ez luke  berdin funtzionatuko, esate batera, erreportaje mardula edo saiakera  idatziko banu.

Berria izanik ere, epaimahaikide guztiek goraipatu dute zure estiloa; literaturan  zein dituzu gustuko joerak, moldeak, autoreak…?  

Nekez pasatzen ditut euskal literaturaren mugak. Ez dut denborarik esku  artera heltzen zaidanaz harago bilatzeko, eta beharrik ere ez, egia esan.  Une honetan Mikel Antzaren Atzerrik nauka sorginduta.

Gerran galdutako arbasoaren bilaketarekin batera, irudi dezake nobelak  aukera emango dizula bestelako gaiak ere lantzeko: familiaz, iraganaz,  identitateaz…

 Bai. Osagai horiek, nolabait esanda, nobelaren gatz-piperra izango dira.  Mitoak eta figura idealizatuak eraistera noa, heroiak apaltzera, arrunt  bilakatzera. Humanizatu egin nahi ditut, akasdun direla erakutsi.