Español
1
2etan bermuta da Jasone Osoro idazle elgoibartarraren azken liburua. Bertak, eleberriko protagonistak, bere bizitzaren errepaso bat egin eta inportanteak izan diren pertsonekiko solasa eskaintzen digu. Egilearen heldutasuna erakusten digu harremanen munduan murgiltzen den lan berriak.
17 urte joan dira lehen liburua (“Tentazioak”, 1998) argitaratu zenuenetik. 12etan bermuta iburuak heldutasun emankor bat uzten du agerian. Nola ikusten duzu zure burua urtetako ibilbide honetan?
Urteak ez dira alferrik pasatzen eta, dudarik gabe, esperientzia bitalak eragin zuzena du literaturan, edo hala izan behar luke behintzat. 17 urte hauetan bizi izan ditut banaketak, maitemintzeak, izan ditut harreman ezberdinak, desenkantatu naiz pertsonekin, egin ditut betiko diren lagunak, ama izan naiz, krisi pertsonalak izan ditut, galerari beldurra sufritu izan dut… Eta horren guztiaren erdian ezinbestekoa da hausnarketa, barrura begira jartzea, inguruan daudenekin gauzak konpartitzea, min egiten dizun horrentzat sendagarri emozionalak ere aurkitzea, zu bezala pentsatzen duen jende gehiago ba ote dagoen jakitea, baita literaturaren bitartez ere; esan nahi dut, liburuetan ere bilatu izan dudala hori guztia, nire barruan sortzen zen kaosa ordenatzen lagunduko zidaten formulak. Une honetan esan dezaket lortu dudala kaosa bideratzea eta nire buruarekin lasaiago egotea. (Irakurri +)
Iazko udazkenean Patxi Zubizarretak liburu berria ekarri zuen: Laranja bat zaborretan. Zikinkeriaz betetako Egiptoko auzo pobre batean kokatua, Karabino mutiko zabor biltzailearen istorio harrigarria bezain ederra kontatzen digu idazle ordiziarrak.
Zer kontatu nahi izan duzu Laranja bat zaborretan izeneko nobela honetan?
Nobela hau ez zen sortuko telebistan Kairori buruzko erreportaje bat ikusi izan ez banu. Zaborretako ametsak zuen izenburua, eta hiriburu egiptoarrean hondakinak biltzeaz arduratzen den komunitate kristauari buruzkoa zen, gazte koptoei buruzkoa bereziki. Hunkituta geratu nintzen. Pobrezia gorrienean, erlijioak elkarren alboan eta talkan… Gogoratu ere egin nintzen Kairoko kanposantu ikaragarri handi batean jendea bizi dela, hiri moduko bat osatzen dutela han, eskolekin, dendekin… Eta hasi egin nintzen loturak egiten. (Irakurri +)
18 urtez kolaboratzaile ezberdinekin aritu ondoren, musikari zornotzarrak bere apusturik berezi eta zintzoena aurkeztu zuen urtarrilean: lehen bakarkako bira. Soilik ahotsa eta gitarraz lagunduta, urte hasieratik hainbat kontzertu eman ditu Mikelek Euskal Herriko bazter ezberdinetan. Biluztasun honetan aurkezturik, publikoarekiko ezohiko elkarrizketa ezagutu du.
Zuzenekoetan grabatutako kanta ezagunak eta berriak MMXV diskoan bildu dira. Apustu berri honen xehetasunak ezagutzera, bere txoko kuttunera jo dugu, Lekeitiora.
– Getxon hasi zinenetik kontzertu mordoa eman dituzu aurten. Zein da egiten duzun balorazioa? Zer eman dizu esperientziak eta zer ikasi duzu? (Irakurri +)
Minaz, giza kondizioaren alde deserosoenaz, ari da Anjel Lertxundi (Orio, 1948) Zu (Erein) liburu berrian. Idazleak berak sentitutako saminaz, hain zuzen ere, bere emazteari minbizia diagnostikatu zioten egunetik aurrera.
Noiz eta zergatik erabaki zenuen burutazio hauek idaztea (eta argitaratzea)?
Idatzi nituen lehendabiziko apunteak barru-arintze gisakoak izan ziren, emazteri emandako minbizi-diagnostikoak eragindako zartakoaren erantzun psikologiko bat. Bat-bateko deskarguak ziren. Halako kolpe batek abaildu egiten gaitu, baina jartzen gaitu errebelde ere; apaltzen gaitu, baina amorrarazten gaitu; umiltzen gaitu, baina baita suspertzen ere; jartzen gaitu negarrez, baina jartzen gaitu biraoka ere. Halakoak ziren, beraz, lehendabiziko apunteak. Laster, ordea, egoera asimilatzen hasi ahala, apunteak ere beste tonu bat hartzen hasi ziren. Ez ziren argitaratzeko testuak, neuretzako idatziak baizik. Harik eta egun batez, emaztearekin hizketan ari nintzela, apunteok argitaratzeko aukeraz hasi ginen arte. Liburuan zehar askotan ari naizenez gaixoaldia larri batean ars vivendi bat garatze premiaz, biok bizirik geundela argitaratzea aipatu genuen. Eta, zorionez, denborak horretarako aukera eman digu. (Irakurri +)
Edozein teleberritan baino hondamendi gehiago aurkituko ditu irakurleak Xabier Montoiaren Hondamendia (Elkar) liburuko narrazioetan, kolektiboak zein indibidualak, historikoak zein fikziozkoak, naturalak zein gizakiak eragindakoak. Begietara gordin agertzen denari behar adinako zorroztasunez erreparatzeari beldurrik ez dion idazle batek kontatuak denak ere.
Liburuaren izenburu bera duen ipuinean agertzen den pertsonaia batek dio hondamendietan sentipenak muturreraino eramaten direla, eta orduan azaleratzen direla biluzien eta distiragarrien, itxurakeriarik eta gezurrik gabe. Horregatik egin zaizu erakargarri hondamendiei buruz idaztea?
Bai, hein batean, horrexegatik izan zen, baina gai hori berez nagusitu zitzaidan, nituen beste asmo eta ideia batzuk baztertzera behartuz. Hondamendiarena gaurkotasun osoko gaia da, nire ustez, animaliak, espezieak eta, besteak beste, hizkuntzak ere egunero galtzen eta desagertzen ari diren honetan. Kapitalismoaren ajeak, nonbait. (Irakurri +)
“X hil da. X hil zait”. Bi esald
i telegrafiko horiekin abiatzen da Alaine Agirreren bigarren nobelaren irakurketaren abentura. Abentura horretan irakurleak nobela konbentzionaletako ohiko helduleku batzuen falta sumatuko du maiz, baina horrexek berak kontamoldearen indarraz ohartu eta hartan plazer hartzera bultzatuko du, pertsonaia nagusiaren barrunbeetan oso bereak diren kezkak eta beldurrak identifikatzen dituen bitartean. X hil da idaztean, koxka bat estutu du bere idazkera Odol mamituak nobelarekin irakurlea harritu zuen idazleak.
