Español
Tretatxu, lapurren gobernadorea saiakera historiko ezohikoa kaleratu du Hektor Ortega historialari eta kazetariak. Liburuak XVIII. mendeko bandolero baten biografia xehatua dakar. Baina, bandolero baten bizitza zirraragarria kontatzeaz gain, saiakera hau eztabaida piztera dator: Patakon ote da gure lapur mitiko bakarra?
Euskal Herrian bandolerismoak ez du historia ikerketa askorik eragin, XVIII. mendearen amaieran eta XIX. mendeko lehenengo erdialdean euskal gizartean izugarrizko garrantzia eskuratu zuen arren. Gutxi dira ikerlanak eta are gutxiago urrezko aro horretatik kanpo geratzen diren lapurren gaineko argitalpenak. Hortaz, Tretatxu Larrauriko, lapurren gobernadorea liburu ezohikoa da, XVIII. mendeko bandolero ahaztu baten bizitza baitakar hizpide.
Bautista Landa, Tretatxu, (1716-1761), lapurra izan zen. Baina ez edonolakoa, auzitegietan agiri sorta lodiak eragin zituenetakoa baizik. Legez kanpo karrera laburra egin arren (1751-1753), milaka orrialde idatzi zituzten haren kontrako salaketa eta frogekin. Zorionez, gehienak gorde egin dira eta ikertzaileen esku daude. Horiek baliatu ditu egileak, Hektor Ortega historialari eta kazetariak, Landaren bizitza berreraikitzeko. (Irakurri +)
Bioklik aurkezten duzu, zure zazpigarren nobela, euskaraz. Zer kontatzen du eleberri honek?
Bilbon gaude, 2044an. Unibertsitateko ikasle bati hurrengo ikasturtera pasatzeko proba oso gogorra jarri diote. Familia baten kasua eman diote eta, Unibertsitatetik bidaltzen dizkioten bideoetan oinarrituta (ordurako ez dago Unibertsitate fisikorik ia), txosten bat egin behar du, teorian ikasitakoei lotzeko. Liburu gehiena, beraz, ikasle horrek txostenerako egindako lehen zirriborroa da. Haren bidez, Txetxu Urruti eta Nere Poza senar-emazteek eta Aiora, Xabier eta Naomi haien seme-alabek osatutako familiaren inguruko gertaeren berri ematen zaigu. Txetxu Urruti mekanikaria da, ikasketa urrikoa, eta Nere Poza enpresa bateko zuzendaria. Egun batean, etxean bakarrik geratu ondoren, hilik agertuko da Nere, eta Txetxu atxilotuko dute automatikoki, hiltzailea delakoan. Txostenean, Txetxuren epaiketa izan arteko gorabeherak jasotzen dira eta, horren bidez, garai horretako gizartearen berri ematen zaigu: lana, eskola, kartzela, justizia… Gizarte bioteknologikoa da hura, biodemokrazian oinarritutakoa. Itxura batean, gizarterik askeena, herritarrek edozertarako eman baititzakete euren biobotoak, baita, esaterako, Txetxu epaitzeko ere. Nahi beste bioboto eman daiteke, honen alde zein haren kontra, baina biokredituak behar dira biobotoetarako. Esan dezakegu hori dela hari nagusia, gero txostenetik kanpoko beste hari batzuk zabaltzen badira ere.
Zientzia fikzioaren generoa ez da asko landu euskaraz, ezta?
Egia esan, oraintxe bertan oso liburu gutxi datozkit burura, Fernando Morillok idatzitakoren bat, gazte-literaturako beste bakanen bat… Nire bigarren eleberria ere, “Karonte” zientzia fikzioaren generoan kokatzen da. Baina esango nuke euskal idazleok, oro har, gure orainari eta iraganari gehiago begiratzeko joera daukagula, etorkizunari baino, eta errealitateari oso lotuta idazteko. (Irakurri +)
Liburu honetako kontakizunetan hainbat istorio, ipuin, kondaira eta bitxikeria ageri dira, eta irakurleak horiek guztiak beregana ditzake liburuaren barneko mundu nahasi eta eroan murgildu eta bidaiatzea erabakitzen badu. Suerte apur batekin, zerbait ikasiko du, eta, agian, familia artean jaki gozoak prestatzeko gai bihurtuko da munduko sukaldaritza etxeetara hurbiltzeko bide izan nahi duen jolas-liburu-tresna honen bitartez.
Edozein txoriri eder bere habia, eta edozein herriri atsegin bere sukaldea. Zuk, zeure etxekotik irten gabe, munduko jakiak dasta ditzakezu errezeta-liburu honen laguntzarekin.
+ Mugaritz jatetxearen errezeta-liburua
Gaurtik martxoaren 26 arte Loraldia jaialdia ospatuko da Bilboko txoko ugaritan. Gune horietako batzuk hiriburuko elkar liburu-dendak izango dira: bihar, Xabier Amurizak Neska bat leku inposiblean liburua aurkeztuko du Zamudioko atarian (Zazpikaleetan) dagoen elkar-en; martxoaren 13an, Ekaitz Goienetxeak kaleratu berri duen Zaldi mamarroa eleberriaren inguruan arituko da Fikzio mamarroaren sortze prozesua: testigantzetatik, tripetatik eta lainoetatik hitzaldian; eta azkenik, martxoaren 20an, asteartean, Danele Sarriugartek Azala erre liburua aurkeztuko du Kattalin Minerrekin, Licenciado Poza 14ko liburu-dendan.
 |
 |
 |
Beasaingo Udalak, Beasaingo CAF (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles) enpresaren babesarekin eta ELKAR argitaletxearen laguntzarekin, euskal kultura zabaldu eta idazle gazteen lanari laguntza emateko asmoz, XXI. Igartza Literatura Sorkuntzako beka sortu du idazle berrientzat. Bekak, 6.000 euroko diru-laguntza izango du, ondorengo oinarrien arabera:-
– Deialdi honetara, narratibako lanak (eleberri edo ipuin-bildumak) egiteko proiektuak aurkez litezke, jatorrizkoak eta euskaraz sortuak, beren zatiren bat edota osotasuna inon argitaratu gabea dutenak, sarituak izan ez direnak eta beste inondik moldatuak ez direnak.
– Deialdian edonork parte har lezake, baina, egile berrientzat bideratua dela kontuan hartuta, bi baldintza hauek bete beharko dira: Lana entregatzean 35 urte bete gabe izatea eta aurretik lan argitaraturik izatekotan, helduentzako bi liburu baino gehiago ez izatea. Bi baldintza horien muga, proiektuak jasotzeko unekoa (2018-06-30a) da. Sari hau behin irabazi duen idazlea ezingo da berriz aurkeztu. (Irakurri +)
Ekaitz Goienetxea kazetariak Zaldi mamarroa kaleratu berri du. Iaz Igartza beka irabazi ostean, buru-belarri aritu da han aurkeztutako proiektua borobiltzen. Bere lanaren inguruan gehiago jakiteko, hemen Teresa Larreak egindako elkarrizketa:
Ekaitz Goienetxea izen berria da batzuentzat euskal letren plazan. Aurkeztuko diguzu zeure burua?
Hamaika saltsatan ibiltzen den bat, eta nobela hau idaztearena izan da azken urteko saltsarik handiena. Gaur egun, kantineroa eta komunikazio behargina naiz. Kazetaritza ikasi nuen duela dozena bat urte, prentsan aritu nintzen hasierako urteetan, gero marketin arloan ibili naiz gehiago, eta, azken aldian, literaturan ere banabil.
Idazten aspalditik zabiltza, beraz, baina hau da zure lehen liburua. Zer da: orain sentitu duzu beharrizana ala zirkunstantzia egokiak elkartu dira, edo zein izan dira faktore eragileak?
Zirkunstantzialetik asko eduki du, baina ez bakarrik. Gaia aspalditik neukan buruan, heroinak zelako eragina eduki zuen nire herrian. Tarteka, informazio edo anekdota berriren bat entzuten nuen, eta horrek bai mantentzen zuen jakin-mina biztuta, radarra abante beti, baina sekula idaztera serio paratu barik. Duela urte eta erdi, proiektua Igartza bekara aurkeztu nuen. Esloveniatik nentorren, egonaldi literario baten ostean, eta nekarren aldarteak bultzatuta-edo animatu nintzen. Gainera, azken urtea zen aurkez niontekeena, adinagatik. Urte hartako uda amaitzean esan zidaten nire proiektua aukeratu zuela epaimahaiak, kantinako lanengatik erdi ahaztuta neukanean. Poza bai, baina sustoa ere galanta ere hartu nuen. Bekak behartu nau behingoz buruan aspalditik nuen gaia lantzera eta nobela osatzera. (Irakurri +)
