EspañolManttalingo Alaba poema liburuan (Ernestina de Champourcin XXXIII Poesia Saria, Pamiela) olatu txikiak bezala datoz eta doaz poemak. Joan-etorri bakoitzean ezabatzen ditu itsasoak Saturrarango kartzelan gatibu izan zituzten emakumeen minak eta gela hezeetan erditu zituzten haurren izen-abizenak. (Irakurri +)
Adin kritikoa dira hamalau-hamasei urteak, helduarorako igarobide sarritan sigi-sagatsua. Adin kritikoa da, halaber, irakurleen ibilbidean, eten gehien gertatzen den aroa delako. Irakurle sutsuak izan diren ume askok nerabezaroan bazterrean uzten dituzte liburuak. Jakinik adin tarte bakoitzak bere gustuak, grinak, premiak eta beharrizanak dituela, gazteen interesa pizten dituzten liburuen bila goaz. (Irakurri +)
Honez gero ozen esan dezakegu, batere zalantzarik gabe: ez dago euskal kulturan Fermin Muguruzaren Black is Beltza bezain zabal hedatu den unibertso sortzailerik. Luzemetraia bi, komiki liburu bi, erakusketa, diskoak… Eta, unibertsoa dela erakutsiz, zabaltzen jarraitzen du. Oraingo honetan lau kantuko binilo bat kaleratu du, beste behin ere euskaratik abiatuta kalitate handiko proiektua internazionala eta multikulturala dela agerian utzita.
Maxiaren A aldean El Gran Silencio taldea aurkituko dugu. Mexikotik dator bere cumbia vallenato ipar punkekin eta Fermin beraren kolaborazioarekin. Eta, bestetik, Joseba Irazokik Sarri, Sarri, Kriston martxa dabil kanta mitikoaren bertsio apoteosiko bat ondu du. Beratarrak bere ubide musikalera ekarri du Kortaturen doinurik dantzatu eta kantatuena. Emaitza txundigarria da. B aldean, berriz, kantu bi gehiago topatuko ditugu. Batetik, La Basu (Euskal Herria), Wöyza (Galiza) eta TESA (Pais València) emakumezko raperoek beraien powerra aldarrikatu dute, hiru hizkuntzatan aldarrikatu ere, Rap is Beltza abestian.
Bestetik, Bizitza triste eta ederra aurkituko dugu, Negu Gorriak-en Ustelkeria (1996) diskoan agertu zen kanta, Iñigo Muguruzaren ahots eta gitarrarekin. Orain, hip hop erritmo indartsu batekin hornituta, Iñigo anaia zenduaren eta Ferminen arteko topaleku bihurtu da. Maxi honen aurretik, Black is Beltza proiektuaren baitan disko bi gehiago kaleratu dira, pelikula bietako soinu bandak alegia: Black is beltza (2018) eta Ainhoa (2022). Azken hori biniloan ere plazaratu da, lp bikoitza osaturik.
Martin Etxeberriak bere bosgarren poesia liburua plazaratu berri du, Kangaroo. Hein batean, aurreko lanean (Winston, 2018) irekitako bidean sakondu du oraingoan.
Liburuaren sarreran egileak argitzen digun bezala, Cook kapitaina Australiara iritsi zenean, bere espedizioko botanikoak, jauzi handiak egiten zituen piztia seinalatuz, haren izenaz galdetu omen zien bertakoei, eta hauek “Kan ghu ru” erantzun. “Kangaroo” bataiatu eta hala ezagutzen dugu geroztik delako animalia hori, nahiz “Kan ghu ru” hitzek “Ez dizut ulertzen” esan nahi omen duten hangoen hizkuntzan. (Irakurri +)
Hirurogeita zortzi urte igaro dira Jose Antonio Loidi Bizkarrondoren (Errenteria, 1916 Irun, 1999) Hamabost egun Urgainen lehenengo aldiz argitaratu zela, eta jende oso gutxik daki hura izan zela euskaraz idatzitako lehen polizia eleberria. Liburua mugarria da euskal literaturaren historian, eta are, egun ere irakurleen arreta piztu ohi duen generoan. Euskaratik beste hizkuntzetara egindako itzulpenen zerrendan dagoelako ere bada esanguratsua, katalanera itzuli baitzen 1961ean. (Irakurri +)
Nola esaten da bollera euskaraz? Ba al da beste hitzik edo hitz bereziturik emakumeen arteko praktika sexualez aritzeko? Zer errepresentazio egin dira arte adierazpenetan bollerei buruz? Euskal kulturak begiratu al dio desira lesbikoari? Hala bada, non jarri du begia? (Irakurri +)
