Español
Igartza bekaren laguntzaz, lehenengo eleberria idatzi du Mikel Ayllonek (Laudio, 1980): Ez tiro egin anbulantziei, atzekoz aurrera espetxean hasi eta matxinada eta maitasun istorio batekin amaitzen den obra ausart eta berritzailea. Egilearengana jo dugu, bere lanaz galdezka.
Zure belaunaldiko literaturazale asko bezala, Urruzunon saritua zara, liburuen inguruan gaztetatik ibilia, baina eleberri bat idazteko urteak utzi dituzu pasatzen. Zergatik orain?
Duela hamar urtetik gora sortu zitzaidan istorio honen lehenengo ideia-izpia, eta, geroztik, pixkanaka joan zait b>uru barruan garatzen, sustraiak ondo botatzen, adaxka berriak hazten, hostoak ernatzen… Izan ere, landareen modukoak dira ideiak: ernatu, hazi eta loratu egiten dira, baina lehenago ala beranduago, udazkena heldu eta horailtzen, zimeltzen, usteltzen hasten da dena. Udazken bete-betean neukan burua, eta erabaki nuen handik atera behar nuela behingoz ideia, behin betiko galdu aurretik.
Nahi baino luzeagoa izan da prozesua, baina gustatzen zait pentsatzea, Thoreau anarkistak esaten omen zuen hura (idaztera eseri aurretik zutik egon behar duzula bizitzeko) ez dela esaldi huts bat, eta nire landarea inoiz baino biziago dagoela orain, zer jan ugari izan duelako urte hauetan guztietan. (Irakurri +)
Eleberri ausart bezain aberatsa gauzatu du Mikel Ayllonek Igartza sariaren laguntzaz. Izua eta desolazioa nagusi diren gizarte distopiko batean, elkartasunaren ametsari eta edertasunaren ilusioari eutsi nahi liekete pertsonaiek, nahi horrek nora ezean ibiltzera bultzatzen dituen arren. Atzekoz aurrera ordenaturik dago kontakizuna: kartzela eta heriotzatik abiaturik, haien aurreko maitasun istoriora eta borroka asmoetara. Horrela, amaierara iristen denean historiaren hasieran egongo da irakurlea.
Lehenengo kapitulua da ondorengoa, Atzo titulupean.
ATZO
FREGONA mutur batetik bestera darama, indarge, eta, pasillo estuaren izkina bakoitza jotzen duenero, badirudi azken hatsa ematera doala. Draz, draz. Lur berdean iltzatuak ditu bere begi argiak, gardenak ia, bustita uzten dituen zatien distira iheskorrek, kasik ikusezinek, aurrera jarraitzeko adorea emango baliote legez. Draz, draz. Urte luzez, luzeegiz, jardun berean aritu denaren mugimendu ia mekanikoekin badoa lana betetzen, orain eskuinera, orain ezkerrera, eta pauso bat atzera. Eta ematen du korridorea, urteen iragate geldoa nola, ez dela sekula bukatzen. Draz, draz. Kanpotik heltzen diren (Irakurri +)
Bi ipuin-liburu eta haur eta gazte-literaturako hainbat istorio idatzi eta gero, helduentzako bere lehenengo eleberriarekin datorkigu Katixa Agirre: Atertu arte itxaron. Errepide eta bidaiei buruzko istorio honetan, bikote baten inguruko gora beherak ehundu ditu unibertsitateko irakasle gasteiztarrak. Euskal Herrian zehar errepide sekundarioak eta bide malkartsuak zeharkatuz, harremanen arrakalak aurkituko ditugu kontatzailearen trebezia erakusten duen liburu honetan; komunikazio-arazoak, ongi gordetako sekretuak edo ama-alaba arteko tirabirak.
Zure lehen eleberria idaztera animatu zara. Nolakoa izan da genero berrirako jauzia? Zailtasun berezirik aurkitu al duzu?
Bai, alde izugarria somatu dut. Ipuinak 3-4 astetan idaztera ohituta nengoen, liburu oso bat osatu nahi baduzu ere, atalka egiten den lana da, ipuin bat amaitu eta satisfazio txiki bat lortzen duzu, edo ez, baina porrot egin baduzu ere ez da drama handirik gertatzen, zaborrontzira doa ipuin hura eta listo. Eleberria idaztea prozesu luzea izan da, etsigarria maiz, etenaldi luzeekin, eta gainera epe luzerako balizko satisfazio batean oinarritu behar zara. Nobela bat idaztea denbora eta ahalegin inbertsio arriskutsu samarra da. Dena den badu alde onik, niri konpainia handia egin dit istorio honek, nirekin egon delako urteetan, idazten ez nebilenean ere buruan nerabilen, nolabaiteko konstantea izan da nire bizitzako aro aldakor samar batean. (Irakurri +)
Julen Belamunok Ukabilak eta loreak liburua kaleratu berri du, 8 ipuinez osaturiko lana. Pertsonaien barrenean sartzeko abilezia aparta erakutsi du idazleak estilo zehatz bezain dotore batean idatzitako istorio hauetan: izaki bakartiak gehienetan, bizitzak edo inguruak gaizki tratatuak sarri, bere burua gobernatzen ere asmatzen ez dutenak… Gizajoen katalogo bat, sakon-sakonean gutako edozein ere izan daitekeen bezalakoak.
Idazle berria da Julen Belamuno, baina ez gazte-gaztea ere. Nondik zatoz? Noiz ekin zenion idazteari? Zergatik orain argitaratzeko pausoa?
Bai, hala da, gazteena izan nintzen. Berrogeitaka urtera arte derrigor idatzi beharrekoak besterik ez nuen idazten, laneko txostenak eta holakoak. Noizean behin bai, pentsakizunen bat edo ideiaren bat idazten nuen, baina askoz gehiago ez. 2002an edo hasi nintzen, eta luzera estandar samar bateko ipuinak, berriz, 2005ean edo. Eta ipuin batzuk idatzita neuzkanez, pentsatu nuen aukeraketa bat egin eta zerbait argitaratu zitekeela.
Zure izena ez da ezaguna, baina sari inportanteak irabazitakoak dira zure ipuinetako batzuk. Ignacio Aldecoa bi aldiz…
Bai. Lehen sari hura oso inportantea izan zen niretzat. Ez nekien nik idazten nituen gauzek baliorik bazuten edo ez, eta epaimahai batek nirea aukeratzeak konfiantza eman zidan. Eta bigarrena irabazteak ere seguruago sentiarazi ninduen. Sariez gaizki hitz egiteko joera dago, baina ni ez nago ados. Sari horiek gabe seguru asko etsi egingo nuen, eta liburu hau ez zen inoiz aterako.
Ipuingintzan, baduzu erreferentziazko autorerik, euskal letretan nahiz kanpoan?
Ipuingintzan bada indarrean dagoen banaketa bat, eskematiko samarra: batetik, Kafka eta Borges eta horien leinukoak daude, eta, bestetik, Txekhov edo Carverren ildokoak. Nik irakurle moduan nahiago ditut lehen sail horretakoak. Baina horrek ez du esan nahi haien eragina dudanik. Nahi nuke nik! (Irakurri +)
Elkar argitaletxeak dagoeneko prest du uda aurretik kaleratuko dituen liburuen zerrenda. Literatura, Poesia, Ateko bandan, Xaguxarrak, Eta zer?, Kuku, Lurra eta jendea, Iparluma eta Histoire bildumen barruan kaleratuko dira hurrengo nobedade hauek:
LITERATURA
Ukabilak eta loreak– Julen Belamuno
Senarraz aspertuta, abentura zirraragarri batean katramilatu den emakumea; arrakastaren gazi-gozoetan, aspaldi galdutako aitaren oroitzapenari aurre egin behar dion zinemagilea; errebantxa-konbatearen aurrean, bizitzaren borrokan ere zirt-zart egin behar duen boxeolaria…
Pertsonaien barrenean sartzeko abilezia aparta erakusten du Julen Belamunok estilo zehatz bezain dotore batean idatzitako istorio hauetan: izaki bakartiak gehienetan, bizitzak edo inguruak gaizki tratatuak sarri, bere burua gobernatzen ere asmatzen ez dutenak… Gizajoen katalogo bat, sakon-sakonean gutako edozein ere izan daitekeen bezalakoak.
Ez tiro egin anbulantziei – Mikel Ayllon – Igartza saria
Kartzelan azaldu da bat-batean Gerard, zergatik ez dakiela. Sartu duten mundu krudel hori ulertu ezinik emango ditu egunak, banaka desagertzen hasiko diren kidez inguraturik: Fred, Karim, Telmo, Montag… Guztien arteko lokarria eta egoera ulertzeko giltza dirudi Sylviek, Gerardek arestian ezagututako emakume misteriotsuak. Nor dira mundu zaharra lurperatu nahi luketen horiek? Mundu berria jaio ezinik dabilen argi-ilun honetan, ez ote da munstroz beteko ingurua? Eleberri ausart bezain aberatsa gauzatu du Mikel Ayllonek Igartza sariaren laguntzaz. Izua eta desolazioa nagusi diren gizarte distopiko batean, elkartasunaren ametsari eta edertasunaren ilusioari eutsi nahi liekete pertsonaiek, nahi horrek nora ezean ibiltzera bultzatzen dituen arren. Atzekoz aurrera ordenaturik dago kontakizuna: kartzela eta heriotzatik abiaturik, haien aurreko maitasun istoriora eta borroka asmoetara. Horrela, amaierara iristen denean historiaren hasieran egongo da irakurlea. (Irakurri +)
Gaur hasi eta martxoaren 17 arte, Printzesa guztiek dute bere ipuina liburuko Maite Gurrutxagaren irudiekin osatutako erakusketa izango da Bilboko Gran Hotel Domineko Splash & Crash gunean.
Printzesa guztiek dute bere ipuina lanak iaz ikusi zuen argia Antxiñe Mendizabalen testuekin eta Maite Gurrutxagaren ilustrazioekin. Raisa printzesaren abenturak kontatzen dira bertan.
Jakina da printzesa guztien eginkizuna ia bakarra itxarotea dela, baina Raisaren jakin-mina handia da, eta bere ametsaren bila abiatu nahi du lehenbailehen. Basamortuarekin egin izan du beti amets. Abentura eta historia uztartzen ditu Raisa printzesa eta haren alaba, Aiora, protagonista dituen ipuin honek.
Maite Gurrutxaga amezketarrak esperientzia du Arte Ederren munduan, hori ikasi baitzuen unibertsitate garaian. Gerora, Ilustrazioan espezializatu zen Leioan eta Bartzelonan. Hainbat erakusketa egin ditu; album ilustratuen Etxepare saria irabazi du, eta euskal idazle puntakoen marrazkilari bihurtu da aspaldi honetan: Joseba Sarrionandia, Karlos Linazasoro, Juan Kruz Igerabide, Mariasun Landa, etab. 2014 urtean, Euskadi Ilustrazio Saria irabazi zuen.
