Español
Doneaneko alaba eleberria argitaratu du Juan Kruz Igerabidek, Alberdaniaren eskutik: minaren enpatia egiten ahalegindu da, literaturaren bidez.
Zein izan zen liburuaren abiapuntua?
Min zahar bat. Nire belaunaldiko min bat da, baina pertsonala ere bai. Hemen kontatzen dena ez da niri gertatutakoa, baina bai gertuan bizi izan dudana eta duguna. Nire belaunaldiko asko gerrako zauriaren korapiloak lotuta eduki gaitu, sastatuta.
Narratzailea literatur irakasle bat da, erretiroko adinetik gertu dagoena: zinikoa, zaputza, edo, berak dioenez, “astasugea”.
Bizitzaren eta literaturaren uztarketa bat egin nahi izan dut. Narratzailea zauri batetik dator –bere gorputzean darama gainera [herrena da]–, eta saiatu naiz, literaturaren bidez, pertsonaia nolabait interpretatzen, bai, baina batez ere enpatia-ariketa bat egiten harekin. Minarekiko enpatia bat.
Kontakizuna zero graduan hasten da, narratzailearenhaurtzaroan, zauriaren unean. Herri txiki batean bizi da, nazionalak iritsi dira: umiliatu eta elbarritu egingo dute, bai eta auzoak, Doneaneko Mikela eta Auxtin Ttiki, bizitza osorako txikitxiki eginda utzi ere. Mikelaren aurkako indarkeria kontatzeko, ordea, errealismoa ez baizik mitologia hautatu duzu.
Atera egin zitzaidan. Honetara iritsi nintzen: orain zer egin behar dut, nola bortxatu duten kontatu? Ez, narratzaile mutikoak irudikatu dezake nola izan den, eta gainera imajinatu duena baino okerragoa izan da: asko izan dira bortxatzaileak, ez bakarra. Horren izugarritasuna adierazteko, mitologia erabiltzea otu zitzaidan; mitologia, azken batean, giza izugarrikerien bilduma bat da. Modu errealistan kontatzen baduzu, irakurlea itotzen-itotzen zoaz, baina mitologiaren bidez atzerago jotzen duzu, gizakiaren jatorrira, gizakiak dakarren orbanera; arnasa zabaltzen duzu. Mitologiak distantzia bat ematen digu, arnasa ematen dio irakurleari, tragikotasuna arindu gabe; nolabait, auzo batean gertatuari indar unibertsal bat ematen dio. (Irakurri +)
Nirliit: antzarak, inuiteraz. Izenburu hori du Juliana Léveillé-Trudel (Montreal, 1985) idazle quebectarraren lehen eleberriak. Garratz bezain samur deskribatzen du Nunavik, Quebeceko inuiten lurraldea, narratzaileak 40 urteko amona desagertu bati idazten dion eskutitz eder batean.
- Zure lehen eleberria Quebec iparraldeko inuiten herrixka batean kokatu duzu. Nondik datorkizu inuitenganako interes hori?
Jende Likidoa (Erein) ipuin liburua kaleratu berri du Nerea Arrienek. Lekeitiarrak gaur egungo jendeari buruzko kontakizunak bildu ditu 13 ipuinetan.
Ura da gertatzen den ororen testigu liburuan. Nondik jaio dira ipuinak?
Urak kohesio elementu bezala jokatzen du. Berak biltzen ditu pertsonaiak. Halere, uraren zentzu epikoak kendu nahi izan ditut. Ez dira naufragioetako urak, edota olatu erraldoienak. Bestelako likidoak dira hauek, prosaikoagoak. Gure egunerokotasunean biltzen gaituztenak. Lixibaz betetako balde bat, etxeetako hoditeriak, harraska buxatuak, malkoak, izerdiak…
Zer da Jende Likidoa?
Ez da itsas mitologiari lotutako jendea. Hemen ez dago Moby Dick edo marinel ausartik. Txitxarro arruntaren lekua da hau, bebarru garbitzailearena, labarretako arkitektoarena, arrain saltzaile, aquariumeko buzo, surflari, Kontxako bainu zaleena, besteak beste. Aurrean aipatutako likido prosaikoagoei lotutako pertsonaiak ditugu hauek. Fauna akuatiko postmodernoa. Gizarte likidoak ezinbestean busti duen jendaila. Marea likidoan alderrai, zalantzati, borondate barik, erresistentziarako gaitasun gutxirekin dabilen jendea. (Irakurri +)
Bilboko Liburu Azokak antolatzen duen Zazpikale saria Oihane Amantegi zornotzarrak idatzitako Ibaiertzeko ipuina eleberriarentzat izan da aurten. Gaur goizean eman diote saria Bilboko Areatzan. Argazkian, Amantegi saria jasotzen Asier Muniategiren eskutik.
Kalakan taldeak eta Euskadiko Orkestrak diskoa grabatuko dute maiatza eta ekainean, eta udazkenean, Elkar diskoetxearekin lan berria kaleratu eta zuzenean jendaurrean aurkeztuko dute Iruñea, Gasteiz, Bilbo, Donibane-Lohizune eta Donostian, hain zuzen ere.
Egun hauetan, Miramonen elkartu dira, Euskadiko Orkestraren egoitzan, Juanjo Ocónen zuzendaritzapean, Elkar estudioan egingo den grabazioaren lehen entseguak egiteko.
#traola hitzak aurrerantzean badu beste aldaera bat: Elkar argitaletxeak gazteengan pentsatuz sortutako bilduma berria, gaurkoa. Saretu zaitez gurekin!
FESTA Jasone Osoro
Gazteei zirrara eragingo dioen istorio honi ez zaio egiantzik falta
Sofia eta Andrea bizitza berri baten atariko ilusioarekin joan ziren inguruetako udako festarik sonatuenera. Gogoa eta gorputza aske utzita, Sofiak eta Ivanek ezin izan zioten ezetzik esan elkarrenganako erakarmenari. Sexua izan zuten. Badago hamasei urterekin haurdun geratzen den neskarik.
MALKOAK EURITAN Jordi Sierra i Fabra
Artista ospetsu baten argiak eta itzalen kronika hunkigarria
Leo Calvert rock abeslaria, hil ondoren, mito bihurtu da, eta haren hilobia ehunka jarrantzaileren erromes-leku. Grace alabak gorroto ditu aitaren heriotza etengabe gogora ekartzen dizkioten omenaldiak. Aitaren mireslea den Normanek, ordea, bizitza aldatuko dio.
Aitari buruz amak ezkutatu dizkion bizitzako pasarteak argitu beharko ditu Gracek.
HORMAK Oihana Iguaran
Eskolako hormak batzuentzat ate zabalak dira, beste batzuentzat egunero gainditu beharreko hesiak
Institutuko sarrerako hormn “Leo puta” idatzita aurkitu dute ikasleek, eta ikusi orduko, azpijanean hasi dira guztiak Leak halako mezua jasotzeko zein arrazoi ote dauden jakiteko. Pintadak, halere, ikaskideen artean dauden beste hamaika horma jarriko ditu agerian.
Denok ditugu iraintzen gaituzten hormak, esamoldeak eta jarrerak.
