EspañolRuper Ordorika: “Ez da erreza juje eta parte ez izatea gure bizimodua ezbaian jartzen duen gaietan.”
Ruper Ordorika kantaria bueltan da New York hirian grabatu eta Oñati sorterria azalean aipatua ageri zaigun disko berriaz, Guria Ostatuan izenekoa. Horretaz konturatzeko, baina, sakoneko oñatiarra izan behar.
Hirurogeita bost urtez (1946-2011) zabalik izan zen Guria taberna Oñatin, eta ateak ixtean umezurtz sentitu ginen oñatiar askotxo, hainbat belaunalditako seme-alabontzat topaleku ezinbestekoa izan zelako.
Beharrezko sentipen horiek -laguntasuna, elkarren babesa, komunitate pertenentzia- kantagai ageri zaizkigu Guria Ostatuan disko berrian. Euskal Herrian ohikoa den taberna izena eta halaber unibertsalak diren sentipenak.
Abiapuntu oñatiarra al dauka disko berriak?
Guria Ostatuan jarri diot izena, herri askotan egon ohi den betiko taberna. Denok behar izaten dugu babesleku bat, eguneroko gorabeheretatik aparte egon ahal izateko. Oñatin bagenuen Guria bat, bai, ondo gogoan daukat. Halako batean Ortiz de Elgearen margoa ikusi nuen eta dena batera etorri zitzaidan: diskoari izen hori bera ipini behar nion eta koadro hura azalean. Hamaika kantu berrietatik pare bat behintzat gai horren ingurukoak dira, nolabait. (Irakurri +)
Urteko sasoi honetan, Elkar argitaletxeak titulu berriak aurkezten jarraitzen du. Oraingo honetan, haur literaturaren txanda izan da. Batela bildumako hiru titulu berri eta Kuku saileko nobedade bat kaleratu ditu: Pello Añorga eta Jokin Mitxelenaren Ispilutxo, Txomin eta Peru Magdalena eta Iosu Mitxelenaren Txomintxo eta Perutxo maiteminduta, Txabi Arnal eta Belatzen Ikazkina Olentzero bihurtu zenekoa eta Paddy Rekalde eta Eider Eibarren Kartoizko kaja, hurrenez hurren.
Ispilutxo
Mutilak “nexka” deitzen diote eta horregatik, baztertua eta triste sentitzen da Kevin, oso triste, astoa baino tristeago, zeren bera ez da neska. Horregatik, joan da errekara, ispilutxori galdetzera. (Irakurri +)
Angela Yvonne Davis 1944. urtean sortu zen beltzak ongi etorriak ez ziren Birminghameko (Alabama) auzo batera. Frankek, Angelaren aitak, gasolindegi bat izan zuen irakasle izan aurretik. Angelaren ama Sally ere irakaslea zen, eta biak ala biak, baina batez ere Sally, beltzen eskubideen aldeko ekintzaile sutsuak ziren.
Garai hartan, marra zuri batek bereizten zituen beltzen eta zurien kaleak, eskolak, komunak, iturriak, jatetxeak eta zubiak. Zuriei egun on esanez eta bueltako agurrik jaso gabe eman zuen haurtzaroa.
Beltz izan aurretik Angela Davis ikusezin izan baitzen.
Davistarren auzoa Dynamite Hill izenez egin zen ezagun. Baina auzoak izen hori hartu aurretik iritsi ziren davistarrak hara. Haiek ziren bertan bizi zen beltz familia bakarrenetakoa eta zuriek inbasio beltz baten lehen tanta bezala hartu zituzten. Zuriak handik alde egiten hasi ziren eta beltz gehiago etortzen etxe zaharrak erosi eta berritzera. Halako batean erreberendo beltz bat eta bere emaztea iritsi ziren muino hartara. Eta etxe bat erosi zuten, ez azal kolorearen arabera zegokien lur zatian, baizik eta marraren bestaldera, zurien aldamenean. Keinu hura gerra deklaraziotzat hartu zuten arrazistek. Angelak bost urte zituen bainu bat hartzen ari zela leherketa ikaragarri bat entzun zuenean: oihuak eta nahas-mahasa, jendea batetik bestera lasterka eta heriotza kontuak guztien ahotan. Ondoren jakin zuen erreberendoaren etxea zartarazi zutela. (Irakurri +)
Mo Yan-en liburua, Maialen Marinek eta Aiora Jakak itzulia. Zaitegi sarian oraingoz argitaratu den azken lana. Laster Iker Santxoren berria kalean izango da
Urtero Literaturako Nobel Saria euskaratzera bideratutako Jokin Zaitegi martxan da berriz. 2002an abiarazi zuten Elkar-ek eta AEDk, eta 2002tik 2012ra bitarteko Nobel saridunak euskaratu ziren beka honi esker. Babeslerik ezak bertan behera utzi zuen sariketa pare bat urtez, baina iaz jarri zen berriz ere martxan, Svetlana Aleksievitx itzultzeko (datorren udaberrian kaleratuko den liburua).
2016an Literaturako Nobel Saria Bob Dylan kantagile iparramerikarrak irabazi du, eta haren kanta sorta bat euskaratzea izango da Zaitegi Sariaren helburua. Parte hartu nahi duten itzultzaileek lagin bat euskaratu beharko dute, eta hemen topatu ahalko ditu bai oinarriak, bai itzuli beharreko lagina: Dylan lagina
Epaiamahaia Iñigo Roque eta Maialen Berasategi itzultzaileek eta Jon Basaguren musikariak osatuko dute. (Irakurri +)
Iban Zaldua (Donostia, 1966) ipuingile gisa da batez ere ezaguna, baina literaturari buruzko kritikak, iritziak eta gaiztakeriak botatzea ere gustatzen zaio, seriotan bezain brometan, eta horren erakusgarria da atera berri duen saiakera: (Euskal) literaturaren alde (eta kontra).
Nola definituko zenuke (euskal) literaturaren alde (eta kontra), zure azken liburua?
Modu ezberdinetan. Testu kritikoen eta jostagarrien nolabaiteko bildumatzat har daiteke. Edo manifestuen nolabaiteko manifestutzat. Edo literaturaren aldeko nolabaiteko aldarri apokaliptiko baina ez etsitzat. Edo literatura serio eta literatur agenteak ez horren serio hartzeko nolabaiteko ahalegintzat. Uste dut hitz gakoa hemen “nolabaiteko” dela, edonola ere. (Irakurri +)
Bilbao 700 Fundazioak eta Elkar-ek bi musika-ikuskizun berezi aurkeztuko dituzte datozen asteotan Bilboko Guggenheim museoko atrioan. Biak igandean izango dira eguerdiko 12:30ean, publiko zabalari zuzenduta.
Lehen ikuskizunean, urriaren 30ean, Igelaren banda trad-jazz taldearekin batera, Miren Amuriza eta Beñat Gaztelumendi bertsolariak arituko dira bat-batek bertsotan, Josu Goikoetxea gai-jartzailearen gidaritzapean.
Bigarrenean, berriz, azaroak 6an, Elkano Browning Cream jazz-funk-blues talde koloretsuarekin batera, Quim Moya margolari katalanak artelan ikusgarri bat margotuko du kontzertuan zehar. Quim Moya “live-painting” teknikaren adierazgarririk onenetako bat da
