Español2019ko maiatzaren 10etik 12ra bitartean hitzordua daukazu Literaturiarekin, euskal letren plazarekin, Zarautzen.
Egitarauaren baitan, Elkar Argitaletxearen hainbat liburu aurkeztuko dira larunbatean, maiatzaren 11an, Garoa Liburudendan:
11:00 – Ez da erditzea – Ione Gorostarzu
Amatasuna gai zentraltzat hartzen duen poema-bilduma: ama bihurtu aurreko emearen sentipena; haurdun bihurtzeak sortzen dituen larritasunak, pozak eta beldurrak; ama bilakatzearen sentimendu kontraesankorrak, maitasun eta ukazioen koktelaz; norbere amarekiko alaba izateak dakartzan buruhausteak…
Lehen liburua atera berri du Aintzane Usandizagak: Kabitu ezina, zortzi ipuinez osaturiko bilduma, giza harremanetako arrakaletan hazka egiten duena, normalitatetik kanpoko egoerei eskaintzen dien begiradak bihurtzen dituztelakoan egoera horiek interesgarri.
Zure lehen liburua da hau; betidanik idatzi izan duzu? Noiz hasi zinen liburuan pentsatzen?
Betidanik gustatu zaizkit istorioak, oroitzeko gai naizenetik. Entzun eta irakurri egiten nituen, eta azkenean neuk ere asmatzeko beharra sentitzen nuen.
Azken urteetan konstanzia gehiagorekin aritu naiz idazten. Liburuan dauden istorio batzuk sortzen hasi nintzenean oraindik ez nuen bilduma bat egitea buruan, baina duela urtebete pasatxo hasi nintzen proiektu bateratu gisa planteatzen, lehiaketa batera aurkezteko.
Ipuina duzu genero kuttuna ala entrenamendu bat da eta beste batzuetan ere saiatzeko asmoa duzu?
Irakurle moduan ipuinekiko harreman berezia dut, asko eragiten didate. Horrek ez du esan nahi istorioak kontatzeko beste moldeekin gozatzen ez dudanik; denetarik irakurtzea gustatzen zait.
Idazterakoan, orain arte behintzat, ipuinak sortu ditut batez ere, agian kontatu nahi nuenari ondoen egokitzen zitzaiona generoa zelako. Entrenamendua idazten duzun guztia delakoan nago, inoiz amaitzen ez dena, gainera: ipuina, nobela zein antzerkia izan; ez zait iruditzen bata bestearen gainetik dagoenik. Bakoitzak ditu bere ezaugarri, zailtasun eta indarrak. Ez dut bestelako genero edo formatuetan jarduteko aukera baztertzen, kontatu nahi dudanari egokituz gero.
Orain dela egun batzuk argitaratu da Miren Amurizaren “Basa”, 20. Igartza bekaren irabazlea. 21.a egiten dabil Erika Elizari, eta oraintxe argitaratzen dira 22. deialdiko oinarriak. Bere ibilbide jada luzean honezkero klasiko eta ezagun bihurtu diren izen asko saritu eta plazaratu ditu idazle gazteentzako sariketa honek: Julen Gabiria, Jasone Osoro, Unai Elorriaga, Karmele Jaio, Uxue Alberdi, Katixa Agirre, Eider Rodriguez, Danele Sarriugarte…
Aurrerantzean ere, sari hau egile gazteak ezagutarazteko eta haien ibilbidea egiten laguntzeko baliagarria izatea espero dugu.
Oinarriak 2019:
Lehena. Bekaren xedea
Beasaingo Udalak, Beasaingo CAF (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles) enpresaren babesarekin eta ELKAR argitaletxearen laguntzarekin, euskal kultura zabaldu eta idazle gazteen lanari laguntza emateko asmoz, XXII. IGARTZA LITERATURA‑SORKUNTZAKO BEKA emateko oinarriak arautzen dira.
Liburuan badago protagonista argia: Sabina, edadeko emakumea. Indartsua, senarra hil ostean baserria gobernatzeko kapaza, eta azken urteotan Henry koinatua zaintzen dabilena. Nondik abiatu zinen historia hau idazteko?
Perfil horretako andre asko eduki ditut inguruan, nire umetako auzoa baserri mundukoa zelako, nire familia ere bai, eta ezagutu nituen halako andreak, andre tenperamentalak, indartsuak, gero beste errepresentazio batzuetan topatu ez ditudanak. Mitifikatu barik, mistifikatu barik, saiatu naiz adineko emakume baten egunerokoa islatzen, baina ez amona estereotipatuaren paperean, baizik eta bere bataila propioak libratzen dabilen andre eskarmentatu baten paperean. Hori da Sabina. Baserriari eta lurrari oso lotuta egon den pertsona baten bizipena erakutsi nahi izan dut, instintu animal zoliak dituena; beste mundu ikuskera batetik dator baina gaur egungo gizartean ageri-agerian dauden problematika asko gorpuzten ditu eta talka etengabean dago bere buruarekin eta inguruarekin. Saiatu naiz Sabinaren gorputza bera tramaren gertaleku moduan kokatzen.
Zazpi urte dira zure lehenengo poema-liburua kaleratu zenuela, Des egiten. Bigarren honetara iritsi bitartean, idazten aritu zara? Beste zeregin batzuetan…?
Egia esan, idazteak ez du tarte handirik izan nire bizitzan azken urte hauetan, nahiz eta idazteari inoiz ez diodan utzi. Poema solteak idazten aritu naiz, baina buruan proiektu bat edo liburu bat buruan izan gabe; gehiago nire unean uneko beharren arabera, niretzako, oso era soltean eta tarte motzean.
Bestela, ba lanean aritu naiz, irakaskuntzan, eta, horrez gain, urte hauetan bi seme izan ditut eta zaintza lanetan aritu naiz. Niretzako oso denbora gutxi izan dut, eta barne borroka handia izan dut horrekin. Haur txiki batek 24 orduan behar du berekin norbait, eta aldaketa handia da hori: zuretzako hartzen duzun denbora haurrari kendutako denbora bihurtzen zaizu. Orduan, errazago kentzen diozu edo hartzen duzu denbora hori etxetik kanpoko lanerako, edo etxea garbitzeko, hau da, nahitaez bete behar diren eginkizunetarako, idazteko baino.
Aldaketa eta hausnarketa askoko urteak izan dira, lehentasunak birdefinitu behar izan ditut, eta liburu hau bada, nolabait esateko, itzulera bat ere: erabaki dut idatzi nahi dudala, tartea eman nahi diodala nire bizitzan idazteari.
Martxoaren 12an emango dio hasiera Loraldiak bosgarren edizioari Joseba Sarrionandiaren inguruko hitzaldi batekin, eta beste behin ere, askotariko ekitaldietan parte hartzeko aukera izango da Bilbon apirilaren 7a bitartean.
Loraldia Kultur Elkartea, XXI. mendean garatutako euskararen kultura barreiatzeko eta sustatzeko jaio zen 2014. urtean, eta orduztik, urtero, Bilboko txoko ezberdinetan, hainbat ikuskizun, aurkezpen eta hitzaldi antolatu dira festibalaren programaren baitan.
Hemen duzue elkar Taldearen aurkezpenen zerrenda:
Josu Goikoetxea ‘Zer luzea negu hau’
Martxoak 26 – Zazpikale – 19:00
Katixa Agirre ‘Amek ez dute’
Martxoak 27 – Licenciado poza – 19:00
Garazi Goia/Goizalde Landabaso “1362 km euri”
Martxoak 31 – Itsasadarra Itsas Museoa – 00:30
