Euskarazko lehen polizia-eleberria

hamabost egun urgainen - Jose Antonio LoidiHirurogeita zortzi urte igaro dira Jose Antonio Loidi Bizkarrondoren (Errenteria, 1916 Irun, 1999) Hamabost egun Urgainen lehenengo aldiz argitaratu zela, eta jende oso gutxik daki hura izan zela euskaraz idatzitako lehen polizia eleberria. Liburua mugarria da euskal literaturaren historian, eta are, egun ere irakurleen arreta piztu ohi duen generoan. Euskaratik beste hizkuntzetara egindako itzulpenen zerrendan dagoelako ere bada esanguratsua, katalanera itzuli baitzen 1961ean. (Irakurri +)

Izenak eta izanak

Nola esaten da bollera euskaraz? Ba al da beste hitzik edo hitz bereziturik emakumeen arteko praktika sexualez aritzeko? Zer errepresentazio egin dira arte adierazpenetan bollerei buruz? Euskal kulturak begiratu al dio desira lesbikoari? Hala bada, non jarri du begia? (Irakurri +)

Errealismoaz haratago

Idazleak ere badiren lagunen artean behin baino gehiagotan galdetu izan dut, “errealismoaren moda hau noiz bukatuko da?”. Brometan, jakina, ez baitaukat ezer errealismoaren kontra; baina benetan ere bai, egia esatea nahi baduzue, gogaikarria eta apur bat lotsagarria egiten zaidalako gure sistema literarioan nolabaiteko errealismo hertsitik ateratzen den guztiari kasurik ez egiteko edo egiten den guztiari baina bat jartzeko daukagun ohitura tristea. Gutxi idatzi dugulako akonplejatuta gaudenez, gure
lehen betebeharra serioak izatea dela iruditzen zaigu eta, tamalez, literatura serioa guretzat oso gauza estua da. (Irakurri +)

Oihane Amantegi: “Gauza bukatugabeek uzten duten zapore horretaz aritu nahi izan dut oraingoan”

Oihane Amantegi (Argazkia: Iñigo Azkona)

Ibaiertzeko ipuina (Elkar) liburuarekin azaldu zen Oihane Amantegi literatur plazara, 2020an, eta bigarren liburua kaleratu du orain: Cayo Hueso (Elkar). Aurrekoa bezala, ipuin luzearen eta nobela laburraren artean dabil hau ere, eta, lehen lanean bezala, kontatzen duena ez ezik, kontaera zaindua da bigarren honen ezaugarri nagusietako bat. Joseba Sarrionandiak egin dio hitzaurrea. (Irakurri +)

Joseba Sarrionaindia “Onura ekonomikoak ekarri dizkie kolonialismoak gutxiengo batzuei, mundu gehiena hondatu duten artean”

Joseba Sarrionaindia (Argazkia: Jose Goitia)

Munduari bira eman zion ontzia argitaratu du Joseba Sarrionandiak Pamielaren eskutik. Elkarrizketa formako liburuak Magallaes eta Elkanoren mundu-biraren eta egundaino dirauten ondorioen inguruko hainbat galdera piztu asmo du. Irakurleen gozagarri, Ares margolari kubatarraren irudi ederrek janzten dute testua.

(Irakurri +)

Nerea Arrien: “Horixe da gizarte likidoak eskaintzen dizuna: nahi duzuna izateko aukera tranpatia”

Jende Likidoa (Erein) ipuin liburua kaleratu berri du Nerea Arrienek. Lekeitiarrak gaur egungo jendeari buruzko kontakizunak bildu ditu 13 ipuinetan.

Ura da gertatzen den ororen testigu liburuan. Nondik jaio dira ipuinak?

Urak kohesio elementu bezala jokatzen du. Berak biltzen ditu pertsonaiak. Halere, uraren zentzu epikoak kendu nahi izan ditut. Ez dira naufragioetako urak, edota olatu erraldoienak. Bestelako likidoak dira hauek, prosaikoagoak. Gure egunerokotasunean biltzen gaituztenak. Lixibaz betetako balde bat, etxeetako hoditeriak, harraska buxatuak, malkoak, izerdiak…

Zer da Jende Likidoa?

Ez da itsas mitologiari lotutako jendea. Hemen ez dago Moby Dick edo marinel ausartik. Txitxarro arruntaren lekua da hau, bebarru garbitzailearena, labarretako arkitektoarena, arrain saltzaile, aquariumeko buzo, surflari, Kontxako bainu zaleena, besteak beste. Aurrean aipatutako likido prosaikoagoei lotutako pertsonaiak ditugu hauek. Fauna akuatiko postmodernoa. Gizarte likidoak ezinbestean busti duen jendaila. Marea likidoan alderrai, zalantzati, borondate barik, erresistentziarako gaitasun gutxirekin dabilen jendea. (Irakurri +)