Español 
Xabier Etxeberria zarauztarrak Ondarroako Udalak eta Elkar argitaletxeak elkarlanean antolatzen duten Augustin Zubikarai saria irabazi du Berriro itzuliko balitz proiektuarekin. Etxeberriak urtebeteko epea izango du orain proiektua lantzeko eta nobela prestatzeko. Datorren urteko udazkenean aurkeztuko du Elkar argitaletxeak egindako lana.
Berriro itzuliko balitz du izenburua, baina zure hau ez da habanera bat, prezeski. Zergatik titulua?
“Berriro itzuliko balitz, iragan denbora arrotza” dio Leteren abestiak eta, hain zuzen ere, eleberriaren mamiarekin oso loturik dago melankonia sentipen hori, atzera itzuli nahia, iraganean egin genituenak (edo ez genituenak) konpontzeko ahalegin antzuan.
Nobela beltzean sar liteke neurri batean zure proiektua?
Bai, ehuneko ehunean, esango nuke. Eleberri beltzaren elementu gehienak izango ditu: desagerpen bat, heriotza, bilaketa… Erritmoa gero eta biziagoa izango da istorioa aurrera doan neurrian eta, batez ere bukaera, thrillerraren gisakoa izango da. Eleberri beltz guztietan bezalaxe, jakina, mekanismo narratibo horiek bestelako gai batzuk jorratzeko aitzakia dira, eta liburu honen kasuan atzerritar edo kanpotar izatea izan liteke, horrek dakarren guztiarekin. (Irakurri +)
Gartxot Unsain da azken edizioko irabazlea
Arrasateko AED Elkarteak eta Elkar argitaletxeak, Arrasateko Udalaren eta Laboral Kutxaren laguntzarekin, Jokin Zaitegi arrasatear idazlea gogoratzeko eta hark literatura unibertsala euskaratzen egindako ahaleginari jarraitzeko, Jokin Zaitegi Sariketa antolatzen dute, aurtengo Literaturako Nobel saridunaren lana itzultzeko erabiliko dena, ondorengo oinarrien arabera:
– 2017an Suediako Akademiak Kazuo Ishiguro idazle japoniar-britainiarrari eman dio Literaturako Nobel Saria, eta Jokin Zaitegi Sariketa honen helburua idazle horren The Remains of the Day eleberria itzularaztea da.
– Liburu hori itzultzeko gogoa eta gaitasuna dituen edonork har dezake parte lehiaketa honetan. Horretarako, antolatzaileek proposatutako pasartea euskaratu beharko du, eta egindako lana AED Elkartera bidali: aed@aedelkartea.eus helbidera. Dokumentu bi igorri behar dira mezuaren barruan: batean, itzulpena bera aurkeztuko da, ezizen batekin; bestean, ezizen horren ostean dagoen egilea nor den azalduko da, harremanetan jartzeko moduarekin batera. Lanak aurkezteko epea 2017ko abenduaren 22an amaituko da.
– Itzuli beharreko testua antolatzaileek jarriko dute partehartzaileen esku.
Hemen duzu lagina: Darlington Hall (.pdf)
Zibilizazio zahar baten azken faraoia diktadore bihurtu zenean ezagutu zuen Alaa al-Aswanik herria hitzaren benetako esanahia. Kairo munduko epizentroa zen egun horietan, eta idazlea egunero-egunero joaten zen erresistentziaren ikur bihurtu zen plazara. Tahrirren milaka eta milaka lagun elkartu aurretik ere, erregimenaren aurrean isildu ez ziren ahots bakanetakoa izan zen harena, eta, orduan ere, “errezeloak” zituen iraultzaren “mirariaren” ostean etorriko zenarekin. Urteek erakutsi dute ez zegoela oker; 2011ko matxinadek astindutako ia arabiar herrialde guztiak orduan baino okerrago daude orain. Al-Aswani diktaduraz mintzo da berriz ere: “Hosni Mubaraken garaian baino makurragoa da egoera”.
Udaberri Arabiarrek munduko egunkarietako azaletara eraman zituzten hainbat herrialde, ordura arte oharkabean igaroak zirenak. Itxaropena lehertu egin zen, plazaz plaza, herriz herri, mugak zeharkatuz, eta mapetara begira jarri ginen. Bazirudien Ekialde Hurbil Handian, mendebaldetik ekialdera, bata bestearen atzetik, banan-banan, sistema zaharren eremu mortuan udaberria loratuko zela, baina indarkeriak demokraziak baino azkarrago egin du aurrera, eta eremu antzu bihurtu da berriz ere eremu hura; negu gorria, negu beltza. Antzinako ordena itzuli da, urteetako sistema zapaltzaileak ezin baitira egun batetik bestera irauli. Gilbert Achcar idazle libanoarrak horrela laburbildu du: “Trantsizio demokratikoa ez da udaberri bateko kontua”. Bada, matxinadaren narratiba erromantikoa bukatu da; lorea zimeldu egin da, ametsa amesgaizto bihurtu da, utopia distopia, iraultza kontrairaultza. (Irakurri +)
URRATSAK
Ibilian noa, bide luze batean zehar ibilian.
Bidea luzea dela hausnartzen dut. Luzea eta ezustez betea. Eta begiak ikusi nahi duen besteko ederra.
Bat-batean geroa gogoratzen dut. Oso argi gogoratu ere.
Lurrera begiratzen dut, atzera, eta lurrean urratsik uzten ez nabilela ikusten dut. Aurrera begiratzen dut, eta urratsak aurretik ditut, bide luzean zehar aurretik.
LIBURU LIKIDOA
Ur txikiak liburua eskuetan hartu eta amari galdetu zion:
–Nola irakurtzen da liburu hau?
–Erreka bati begiratzen zaion moduan.
BIDAIAREN HASIERA
Sagar guztiak ondo helduta larrera jausi zirenean, sagarrondoa hegan joan zen.
HASIERAKO INDARRA
Berdin dio zenbat bidaia egin dituzun, zenbat lan egin duzun, zenbat seme-alaba izan dituzun. Berdin dio zortzi ala laurogeita zortzi urte badituzu, ortozik ala zapata garestiz bazabiltza. Berdin dio gosez zauden, gaur martitzena den, ala maitasuna ulertzen ote duzun. Berdin dio. Hasieran zaude. Beti. (Irakurri +)
LITERATURA
Haizeari begira – Jon Ariza De Miguel
Gizon bat Europako hiri txiki bateko hotel zahar batera iritsi da, egun batzuk oporretan pasatzeko asmoz. Iritsi bezain laster emakume baten errainua sumatzen du bere leihoaren pareko etxean, eta emakume hori berriro noiz ikusiko geratuko da… Literatura-ariketa liluragarri bat, umorez eta dotoreziaz idatzia.
Alexis Zorbaren hitzak eta egintzak – Nikos Kazantzakis
Itzultzailea: Luis Berrizbeitia
XX. mendeko eleberri ospetsuenetako bat (zinema eta musikako egokitzapenei esker, besteak beste), euskaraz lehenengoz ezagutuko duguna. Intelektual zalantzatiaren eta pasioz gainezka dagoen bizizalearen arteko harremana, bizi eskola miresgarri bihurtua.
Mendi-joak – Aingeru Epaltza
Eleberri-sorta gogoangarri bat egin ondoren (Erresuma eta Fedea trilogia historikoa), ipuin-bilduma batekin datorkigu Epaltza: 10 istorio, era askotako gai eta pertsonaiak dituztenak, baina inguru jakin baten jiran girotuak: mendia. Idazle iruindarraren luma bikaina piolet baten airostasun eta zorroztasunez mugitzen da aldapan gora nahiz maldan behera, giza miseriak agerian uzteko.
Neguko hondartzak – Xabier Mendiguren Elizegi
Ipuingintzara itzuli da Mendiguren, bi istorio luzez eta bi laburrez osaturiko bilduma honetan. Batetik, gure gatazka zaharraren alderdi ilun batzuk argitara dakartza, ezusteko ikuspegiz; bestetik, giza arimaren beste min batzuetan ere arakatzen du: norbere ona bilatzearen edo beste norbaiten alde sakrifikatzearen arteko zalantza, bakardadea, heriotza… (Irakurri +)
Miren Amuriza Plaza izan da Igartza Sariaren XX. deialdiko irabazlea, berak idatzitako Paperezko txoriak proiektua hautatu duelako Igor Estankonak, Garazi Kamiok eta Ana Jakak osatutako epaimahaiak bekara aurkeztu ziren 20 proiektuen artean. CAF enpresak, Beasaingo Udalak eta Elkar argitaletxeak idazle gazteen jarduna laguntzeko antolatzen dute sariketa hau, eta hogei urteko ibilbidean hainbat idazle ezagutarazi edo bultzatu ditu, hala nola Julen Gabiria, Unai Elorriaga, Karmele Jaio, Uxue Alberdi, Katixa Agirre, Eider Rodriguez, Danele Sarriugarte, Kattalin Miner…
Paperezko txoriak da proiektu irabazlearen izena, eta Bizkaiko herri txiki bateko baserri batean kokaturiko istorioa kontatuko du, familia bereko hiru belaunaldiren bidez.
Miren Amuriza 1990ean jaio zen Berrizen. Bertsolari, kantari eta kazetari lanetan ibilia da, eta haur literatura ere landu duen arren, hauxe izango du helduentzat idatziko duen lehenengo eleberria.
Publikoak bertsolari gisa ezagutu zintuen lehen; zutabegile gisa ere ari zara aspaldi honetan; haur literaturan eginak dituzu hainbat saio; eta orain, berriz, nobela proiektu batekin zatoz. Honen inguruan, bi galdera: Aspaldiko proiektua zenuen? (Irakurri +)
