EspañolNESKA GAIZTO ARMATUAK
Itsusien baitatik idazten dut, itsusientzat, atsoentzat, mari-mutilentzat, frigidoentzat, larrutan gaizki jotakoentzat, larrutarako inork nahi ez dituenentzat, histerikoentzat, akastunentzat, neska txintxoaren azoka handitik baztertutako emakume guztientzat. Eta hortik hasiko naiz den-dena argi egon dadin: ez dut barkamenik eskatzen ezertxorengatik, ez nator kexaka. Ez nuke neure lekua aldatuko inoren lekuaren truke, Virginie Despentes izatea kontu interesgarriagoa iruditzen zaidalako beste ezer baino.
Zoragarria iruditzen zait seduzitzea gustuko duten emakumeak egotea, seduzitzen dakitenak, eta beste batzuk, ezkontzen dakitenak; emakume batzuek sexu-usaina izatea eta beste batzuek eskola-umeen meriendarako bizkotxoarena. Zoragarria, emakume batzuk hagitz goxoak izatea, eta beste batzuk beren feminitatearekin pozarren ibiltzea; emakume gazteak egotea, eder-ederrak, eta beste batzuk pinpirinak izatea, eta distiraz beteak. Asko pozten naiz, benetan, gauzak dauden horretan komeni zaizkien emakume horiengatik guztiengatik. Ironia izpirik gabe diot. Kontua da, garbi esatearren, ni ez naizela haietako bat. Ziur asko ez nuke idatziko idazten dudana ederra banintz, topatzen ditudan gizon guztien jarrera aldarazteko bezain ederra banintz. Feminitatearen behargin xume bat naizen aldetik hitz egiten dut, hortik mintzatu naiz iraganean eta hortik hasiko naiz berriro gaur. Langabezian nengoenean ez nuen inolako lotsarik sentitzen baztertu bat izateagatik, sumindura besterik ez. Gauza bera gertatzen zait emakume gisa: ez dut lotsa izpirik ere sentitzen sekulako emakume-puska ez naizelako. Amorru bizian nago, ordea, gizonentzat interes gutxiko neska naizen aldetik, etengabe ulertarazi nahi didatelako ez nukeela ezta hemen egon beharko ere. Beti existitu gara. Nahiz eta gure aipamenik ez agertu gizonezkoen eleberrietan, haietan ohera eraman nahiko lituzketen emakumeak baizik ez dituzte-eta irudikatzen. Beti existitu gara, eta ez dugu inoiz hitz egin. Are gaur egun ere, emakumeek eleberri asko argitaratzen dituzten honetan, gutxitan aurkitzen ditugu itxura desatsegineko edo eskaseko pertsonaia femeninoak, gizonak maitatzeko edo maitatuak izateko ezgauza direnak. (Irakurri +)
Boxeoa, muturrak txikitzeko kirola baino gehiago, bizi jarrera da, eta horixe bera izango du ardatz Jasone Osororen bilduma berriak. Eskularru Beltzak izenburupean eta lau liburukitan barrena, sei pertsonaia nagusi deskubrituko ditugu apurka, haien ahuleziak eta kemenak, gaitasunak eta ezinak, txanpon beraren aldeak balira bezala. Urtean bi liburuki plazaratzeko konpromisoa hartu du egileak. Lehenak bildumaren izenburu bera darama.
Bizitza zer den, boxeoaren bidez azal litekeela diozu. Nolatan heldu diozu boxeoari?
Ezekiel-en eta Jara-n ez bezala, mezu bat helarazi nahi nuen oraingoan. Hasiera-hasieratik bilduma gisa abiatu denez, istorioaz gainera beste heldulekurik ere behar nuela iruditzen zitzaidan, gaztaroari lotutako zerbait-edo. Gogora etorri zitzaidan gaztetan askotan izaten dela beldurra, edo ahul sentitzen zarela, tokiz kanpo, zeure lekua egin beharrean, eta talde bateko kide sentitu nahirik, batzuetan ez zaituztela onartzen, eta beste batzuetan berriz, zeu zarela zeure burua ondo kokatuta ikusten ez duena. Bullinga, harrera etxeetan bizi den gaztea, badago hitz-totela den neska bat… Gai horiei heldu nahi nien, modu entretenigarrian, eta horri zelofana jarriko zionaren bila nenbilela, bat-batean boxeoa etorri zitzaidan burura. (Irakurri +)
I
ñaki Irasizabal idazlea Politika zikina (Elkar) eleberriarekin dator. Bere ohiko nobela beltza alde batera utzi du oraingoan, baina gizarteari begi zorrotz eta umoretsuz begiratzen jarraitzen du.
Politika zikina ez da, zure aurreko liburuen antzera, nobela beltza; aldatzeko gogoa zenuen?
Bai, egia esan, bai. Ez naiz sekula beltzaren estereotipora estu lotu, eta haren betebeharrak ahaztu nahi nituen.
Hala ere badu aurrekoekin antzik: kontatzeko modua, pertsonaiak tratatzeko era, gizartearen gaineko begiradak…
Funtsean ez dut gauza handirik aldatu.
Ruper Ordorika: “Ez da erreza juje eta parte ez izatea gure bizimodua ezbaian jartzen duen gaietan.”
Ruper Ordorika kantaria bueltan da New York hirian grabatu eta Oñati sorterria azalean aipatua ageri zaigun disko berriaz, Guria Ostatuan izenekoa. Horretaz konturatzeko, baina, sakoneko oñatiarra izan behar.
Hirurogeita bost urtez (1946-2011) zabalik izan zen Guria taberna Oñatin, eta ateak ixtean umezurtz sentitu ginen oñatiar askotxo, hainbat belaunalditako seme-alabontzat topaleku ezinbestekoa izan zelako.
Beharrezko sentipen horiek -laguntasuna, elkarren babesa, komunitate pertenentzia- kantagai ageri zaizkigu Guria Ostatuan disko berrian. Euskal Herrian ohikoa den taberna izena eta halaber unibertsalak diren sentipenak.
Abiapuntu oñatiarra al dauka disko berriak?
Guria Ostatuan jarri diot izena, herri askotan egon ohi den betiko taberna. Denok behar izaten dugu babesleku bat, eguneroko gorabeheretatik aparte egon ahal izateko. Oñatin bagenuen Guria bat, bai, ondo gogoan daukat. Halako batean Ortiz de Elgearen margoa ikusi nuen eta dena batera etorri zitzaidan: diskoari izen hori bera ipini behar nion eta koadro hura azalean. Hamaika kantu berrietatik pare bat behintzat gai horren ingurukoak dira, nolabait. (Irakurri +)
Ikasturte berria atea joka dator, eta elkar aretoa buru-belarri lanean ari da datozen hilabeteetan eskaintza zabala zuei eskaintzeko. Gustu guztietako publikoarentzako aurkezpen, sinaketa, akustiko, tailer, etab. izango dira. Motorrak berotzen joateko, ondorengoak proposatzen dizkizugu:
Patxi Irurzun Los dueños del viento liburu aurkezpena Iruñean.
Iñigo Lamarca El guardián de los secretos liburu aurkezpena Donostian
Fernando Palazuelos Alma de hierro liburu aurkezpena Bilbon
Shinova Volver disko aurkezpena Gasteizen
Magyd Cherfiren Ma part de Gaulois liburu aurkezpena Baionan
 |
 |
 |
Aurtengo ikasturtean ere haur tailer arrakastatsuekin jarraituko du elkar aretoak. Hilean behin egingo dira jolas hezitzaileen zein eskulanen tailerrak. Lehena Apli tailerra izango da.
Aretoko agenda betetzen joango da egunez egun. Beraz, adi egon agendari!
Argazkilaria: Ibai Arrieta
Nola belztu behar zuria emanaldia Bide Ertzean musika taldeak eta Metrokoadroka kolektiboko deklamatzaileek sortu zuten, Joxan Artzeren poemarik berrienak oinarri hartuta. Lehendabizikoz, Jexux Artze Kultur Elkarteak antolatuta, Usurbilen estreinatu zen ikuskizuna 2014ko maiatzaren 3an. Eta orduz geroztik, Euskal Herriko hainbat txokotan izan dira euren ikuskizuna eskaintzen. Azkenean, 2015eko apirilaren 24an Usurbilgo Sutegiko auditorioan ikuskizuna grabatzea erabaki zen. Egindako grabaketa hori DVD formatuan egin zuten eta pasa den asteartean, irailak 15, egindako prentsaurrekoaz geroztik eskuragarri daude. Nola belztu behar zuria ikuskizunerako hogei poema errezitatu eta beste zazpi poema kanta bihurtu dituzte.
(Irakurri +)
