Español
Hemen daude, gure artean. Mundua salbatu behar duen brigada berezia Euskal Herrira heldu da. Inurri4k dira, mundu zabaleko auzirik gaitzenak ikertu eta argituko dituzten inurri harrigarriak. Dibertsioa, komikia, geografia eta historia egoki nahastuta agertu zaizkigu.
Inurpanpox, Inurrindar, Inurmalgu eta Inurmail dira Inurriak brigada bereziko lau kideak. Izenek iradokitzen duten bezala, nork bere gaitasuna dauka: malgutasuna, kemena, azkartasuna, hegan egitea. Edonola ere, brigada dira eta misterio ilun eta nahasienak non, brigada han. Beraz, munduan barrena ibiliko dira hara eta hona haien dohaiez auzirik harrigarrienei argia ekarri nahian.
Lehenengo bi liburuetan New York eta Paris bisitatuko dituzte. Etxe-orratzen hirian misterio sinesgaitzari egin beharko diote aurre, Askatusunaren estatuak bere lekutik alde egin du eta. Parisen, ostera, gorpurik gabeko krimena argitu beharko dute hilerri beldurgarri batetik abiatuta.
Liburu sorta hau Juan Luis Zabalak euskaratuta dator. Sortu galizieraz sortu zuen Pere Tobaruela idazleak eta haren testuei osagarri egokia eman zioten Andres Meixideren marrazkiek. Testuak eta irudiak batera, irakurleak gure historiako eta geografiako pasarte gogoangarrietan barrena ibiliko dira, disfrutatuz eta, konturatu gabe, ikasiz.
Euskarara Walter Benjamin, Anaïs Nin eta Amélie Nothomb bezalako egileen testuak ekarri ditu Garazi Arrulak. Baina itzuli ez ezik, sortu ere egiten du, Gu orduko haiek ipuin liburuan (Txalaparta, 2017) erakutsi duen bezala. Arlo bietaz elekatu dugu berarekin.
Belaunaldi berri bakoitzak bere gustuak, kezkak eta ikuspegiak ekartzen dizkio literaturari. Ikusten duzu horrelakorik azken urteotan plazaratu zareten idazleen artean?
Ez naiz egokiena azken urteotan plazaraturiko idazleen puntu komunak aletzeko. Ez dakit belaunaldi berri batez mintzatu gaitezkeen ere. Badira taldetxo batzuk; ebideenteena ITU bandaren bueltan bildurikoak dira, ni baino urte batzuk gazteagoak. Posizio geografiko, tenporal eta sinboliko beretik mintzo diren kideak direnez gero, ez da harritzekoa belaunaldi beraren baitan kezka berak azaleratzea; horiek nola gurutzatzen diren, ordea, hamaika molde ager ditzakete paperean. (Irakurri +)
Emozioa. Sentimenduaren atarian sentitzen dugun bulkada. Pentsamenduak osatu baino lehen gorputzak gutaz dakiena. Hotzikara bat, urdailak bapatean hartzen duen pisua, eztarrian egiten zaigun korapiloa. Buruak gorputza duela uste dugu, agintea, kontrola, esana. Baina gorputzak ere badauka burua; baditu desirak, ezagupenak, intuizioak. Badaki irakurtzen. Baditu bere liburu kutunak.
Hainbat idazle ezagunek idazteari buruz esandakoekin eta emandako aholkuekin osatu nuen duela urte batzuk Aiztoa eta arkatza (Txalaparta, 2013) izeneko liburua. Bertan ageri diren dozenaka aholkuen artean bat aukeratu beharko banu, Stephen King-ena izango litzateke: “idazten duzuna idazten duzula, izan dadila egia”. Bat baino gehiagorentzat bitxia izango da halako aholkua fantasia, terrorea eta misterioa landu dituen idazle baten ahotan, baina argumenturik zoroenek ere, funtzionatuko badute, egia baten metafora izan behar dute. Fikzioaren hegaldiak hauspo hori behar du, ezinbestean, benetan hunkituko bagaitu. (Irakurri +)
Abesti berririk argitaratu gabe zortzi urte luze egin ondoren, eskuartean dugu Gozategi taldearen itzulera diskoa. G. da bilduma berri honen izenburua. Ez da erraza izan, baina Zingel single-kantuaren bideoklip grabazio egunean harrapatu ditugu Iñigo Goikoetxea eta Asier Gozategi.
Galdera: Zortzi urte ez al da gehiegi ezer argitaratu gabe egoteko?
Iñigo: Asierrengatik izan balitz aspaldi atera behar zuen disko honek, baina gure bizitzek bide ezberdinak hartu dituzte azken urte hauetan, eta bakoitzaren erritmo hori errespetatu nahi izan dugu. 25 urte baino gehiago egin ditugu elkarrekin, eta ez genuen presakako ezer probokatu nahi.
Asier: 2012an egin genuen All Stars bilduma lana eta handik aurrera hasi nintzen ni kantu berriak izan zitezkeen ideiekin telefonoa betetzen. Joan den urtean 25. urteurrena eta guretzat oso bereziak izan diren kontzertuak etorri ziren. DVD eta CDa ere Durangorako eta horrekin ez nuen nahikoa, beste pauso bat behar nuen eta segituan hasi nintzen beste hauek berotzen… (Irakurri +)
Emozioa. Sentimenduaren atarian sentitzen dugun bulkada. Pentsamenduak osatu baino lehen gorputzak gutaz dakiena. Hotzikara bat, urdailak bapatean hartzen duen pisua, eztarrian egiten zaigun korapiloa. Buruak gorputza duela uste dugu, agintea, kontrola, esana. Baina gorputzak ere badauka burua, desirak, ezagupenak, intuizioak. Badaki irakurtzen. Baditu bere liburu kutunak.
Komediak, adibidez. Gorputza barre karkailetara mugitzen duten mekanismo liluragarri horiek. Metroan edo autobusean edo trenean irakurri ezin diren komedia eroak, absurduaren soka begiz begi eraikitzen dakitenak. Tom Sharpe, esaterako. Tom Sharpe debekatuta egon beharko litzateke garraio publikoan. Gai da trenean bagoi guztia irakurle bati begira jartzeko, purrustadaka barrea ezkutatzen duen bitartean, erdi lotsatuta, ezin barrearen lurrikarari eutsi. Hori da Sharperen eta komiko jenial askoren meritua: zentzugabekerien ingeniariak dira, eroaldia argumentu bilakatzen dute. Barreak badu mekanika zientifiko bat, fisiologikoa ere badena, eta komediante ankerrenek soilik ulertzen dutena, bizitzaren egia eta gaiztakeria elkarrekin doazela dakitenek. Gorputzak izugarri maite ditu barrearen alkimistak eta bizitza osoan oroitzen ditu barre algaratan irakurritako liburuak. Eduardo Mendozaren Sin noticias de Gurb, John Kennedy Toole-ren La conjura de los necios.
Odola loditzen dutenak ere nekez ahazten dira. Musu baten deskribapenarekin edo pertsonaia batek ahopeka esan duen zitalkeriarekin hankarteari zirrara bat ateratzen diote. (Irakurri +)
Iragan ekainean estreinatu zuten Nur eta Herensugearen Tenplua 65 minutuko film luzea, eta zinema aretoetan izan ondoren, DVD formatura ekarri berri du Elkar argitaletxeak Lotura ekoizetxearekin elkarlanean.
Logika jolasak maite zituen Juanba Berasategi zinemagileak, eta, diotenez, frogak jartzen zizkien Lotura Films ekoizpen etxeko lankideei sarri. “Zein da autoak estaltzen duen zenbakia?”, galdetzen zien marrazki bat eskutan zuela: irudian zenbakitutako aparkaleku bat, auto batekin: 16, 06, 68, 88, autoa, eta 98. “Zein da autoak estaltzen duen zenbakia?”. Irudi horrekin hasten da Nur eta Herensugearen tenplua euskarazko film luzea, Berasategik zuzendutako azken pelikula. Toti Martinez de Lezea idazlearen eleberrian oinarrituta dago eta balio hezitzaileak transmititzea du helburu.
Berezia da Nur eta herensugearen tenplua, euskarazko animaziozko pelikulak egiten lehena izan zenaren azken lana baita. Aitzindaria izan zen Berasategi, 1985ean, Kalabaza Tripontzia euskarazko animaziozko lehen film luzea sortu zuenean. Ordutik erreferentea izan da zinemagilea. Bi urte dira Martinez de Lezea idazlearen Nur ipuin bilduma arrakastatsuaren ale bat aukeratu eta pantailaratzeko erronka hartu zuenetik. Hark zuzendutako azken filma da, hain zuzen, Nur eta Herensugearen tenplua, iazko apirilaren 28an hil baitzen zinemagilea, 66 urte zituela, minbiziaren ondorioz. Guztira, 40 lagunek baino gehiagok parte hartu dute filma sortzeko prozesuan. Eneko Olasagastik sortu du gidoia, eta Joserra Senperenak, berriz, musika. (Irakurri +)
